Uygurlar, gerek göçebelikten yerleşik hayata geçişleri, gerekse temsil ettikleri dinî inançlarının mimari, resim, heykel, yazı vb. sanat alanlarında yönlendirici bir rol oynaması sonucu birçok sanat dalında eserler meydana getirmişlerdir. Mimari, resim, heykel gibi sanat dallarında kendilerinden sonraki dönemleri etkilemişlerdir. Budist mezar yapıları ve tapınakları ile gelişme gösteren Uygur mimarisi Karahanlılar, Gazneliler, Büyük Selçuklular, Moğollar gibi devletleri mimari açıdan etkilemiştir. Uygurlar, duvar süslemeleri ve minyatürleriyle Arap, Selçuklu ve Osmanlı sanatına kaynaklık etmiştir.
Aynı bölgelerde Uygurlardan önce faaliyet gösteren ve göçebe bir yaşantıya sahip bulunan diğer Türk devletlerinin sosyal ve kültürel hayatlarını günümüze yansıtan sanat eserlerinin sayısı yok denecek kadar azdır. Bunda yerleşik hayata yeterince geçilememesinin ve bu devletlerin daha çok askeri bir teşkilat yapısına sahip olmamalarının da rolü büyüktür.
Uygurlar daha çok dinî konularda sanat eserleri meydana getirmişlerdir. Duvar resimleri büyük bir çoğunlukla dinî konulu olup zaman zaman günlük günlük hayatı, sosyal konuları, av sahnelerini veya resmini yaptırmak isteyen insanların portre özelliği taşıyan resimlerinden oluşmuştur.
Uygurlar resim sanatında Orta Asya' da yaşadıkları kültür ortamının birçok etkisini başarılı bir şekilde özümseyerek âdeta kendilerine has bir portre sanatı geliştirmişler ve bu üsluba çeşitli kültür merkezlerine de ihraç etmişlerdir.
Uygurların sanat tarihi bakımından diğer önemli bir yönü de minyatürlü kitap örneklerini oluşturmalarıdır. Bunlardan bazıları günümüze kadar ulaşmıştır. Uygurlar, geliştirdikleri çeşitli sanat üsluplarını Talas Savaşı' ndan sonra batıya taşımışlardır.
Yorumlar
Yorum Gönder