15. yüzyıldan başlayarak Avrupa' da Türk müziğine, tekstiline, halılarına, yaşam tarzına gösterilen ilgi giderek büyümüştür. O yüzyılların en önemli medyası, sahnelenen opera, tiyatro ve bale eserleriydi. Türkler üzerine yaratılan eserler sayesinde her gece tiyatroları dolduran seyirciler, sahnede Türk giyim - kuşamını, Türklerin davranışlarını, yaşayışını, saray yaşamını, entrikalarını canlı bir biçimde görebiliyordu. Mozart' ın ünlü "Saraydan Kız Kaçırma" ve Topkapı Sarayı' nda geçen "Zaide" operaları; yine Mozart' ın Topkapı Sarayı' nda geçen ve kahramanı Kanuni Sultan Süleyman olan "Saray Kıskançlıkları" adlı balesi; Rossini' nin dört operası önemli örneklerdir.
Avrupa başkentlerinde halkın Türk giyim - kuşamını ve müziğini tanıması için en güzel fırsatlardan biri de, yeni atanan Türk elçisinin görkemli bir alayla mehter müziği eşliğinde kente girişi ya da kralın sarayına kabulüydü. Bu görkemli alay, halkın üzerinde kolay silinmeyen izler bırakıyordu. Sultan III. Ahmed, Fransa' ya Yirmisekiz Mehmed Çelebi' yi göndermişti. Oğlu Said de, daha sonra Paris' e elçi olarak atanan Mehmet Çelebi' nin alayı da pek çok ressamın tablosuna konu olmuştur.
Türk elçilerinin Avrupa başkentlerine gelmesi bazı sahne eserlerine de konu oluyordu. Said Efendi, Paris' e elçi olarak geldiğinde ünlü komedi yazarı Saint-Fox. Les Veuves Turgues (Türk Dulları) adında danslı, şarkılı bir komedya yazdı. Bir başka örnekse, büyük Fransız oyun yazarı Moliere' indir. 1669' da Paris' e elçi olarak gelen Süleyman Ağa, Fransız Dış işleri Bakanını ve Kral XIV. Louis' yi küçük düşüren davranışlarda bulunmuş, Mooliere de ünlü komedyası Le Beurgeois Gentilhomme' undaki (Kibarlık Budalası) danslı, müzikli Türk töreni sahnesini Süleyman Ağa' nın davranışlarından esinlenerek yazmıştır.
1758 yılında III. Mustafa' nın tahta çıktığını bildirmek için Viyana' ya giden Türk elçisi Ahmed Resmi Efendi için, o sırada Viyana' da bulunan ünlü kareofraf Franz Hilverding, Le Turc Genereux (Gönlü Yüce Türk) adında bir Türk balesi hazırlamıştır.
Yorumlar
Yorum Gönder