Cem Sultan ve Papaların Aldıkları Haraç


     Cem Sultan, kardeşi II. Bayezid' le iktidar mücadelesinde bulunmuş ancak bu mücadeleyi kaybedip Mısır' daki Memluklu devletine sığınmıştı. Daha sonra Rodos şövalyelerinin yanına giden Cem Sultan şövalyelerden istediği yardımı bulamadı. Cem Sultan buradan Fransa' ya geçti ancak burada da çok kalamadı. Fransa Krallığı Cem' i Papa' ya teslim etti.

     13 Şubat 1489' da Roma' ya giden Cem, Papa tarafından muhteşem bir merasimle karşılanarak Vatikan Sarayı' na yerleştirildi. 14 Mart' ta Cem, resmen papa tarafından kabul edildi. Şehzade, 14 adamı ile birlikte salona girince, papadan başka herkes ayağa kalktı. Cem, vakarlı tavrı, şahane edasıyla papaya doğru metin adımlarla yürüdü. Kendisini hafifçe selamladı ki, farketmek kabil değildi, papa şaşırmıştı. Cem' in kendisine yaklaşması üzerine adeta büyüye tutulmuş gibi yerinden kalkarak, Türklüğün eteğini öper gibi Cem' in boynunu iki tarafından öpüp: "Hoş geldin kalem getirdin" dedi ve ertesi gün tekrar buluştuklarında, Cem' e ne maksatla Avrupa' ya geldiğini sordu. Cem ise, maksadının buralara gelmek olmadığını, Rodos' a geldikten sonra şövalyelerin kendisini hapsettiklerini söyledi. Tek isteğinin Mısır' a gitmek olduğunu adeta yalvararak papadan rica etti. Cem bunları söylerken ağlıyordu. Papa da dayanamayarak onunla birlikte gözyaşı döktü. Ancak, Mısır' a gitmek meselesi papanın en ziyade zihnini işgal etti. Cem' e; "Hristiyanlığı kabul ederse" kendisini serbest bırakacağını, hatta Macaristan krallığını bile vereceğini söyledi. Bu teklifi şiddetle reddeden Cem, Papa' ya Fransızca olarak: "... Ama değil krallık veya kardinallık yahut papalık, bütün dünya saltanatı verseler kendi dinimden dönmem. Bu gibi sözler bize acı vermekten başka şeye yaramaz" dedi.

     Papa özür diledi: "Herkes sevdiği kimsenin kendi dininden olmasını ister, bu ayıp birşey değildir. Sizin şehirde bazı fakir Hristiyanlar' a sadaka verdiğini duydum, bu dine muhabbetiniz var sandım" dedi. Cem acı acı güldü; "İşte asıl aldandığınız budur ve bu yüzden bizim dinimiz sizinkilerden üstündür. Çünkü bir müslüman sadaka verirken karşısındakinin hangi dinden olduğunu düşünmez, yalnız onun muhtaç olduğunu düşünür. İster müslüman, ister hristiyan olsun" dedi.

     Sultan Bayezid, son durumu öğrenince Papa' ya bir elçi gönderip Cem Sultan' ın serbest bırakılmaması karşılığında yılda 40 bin altın teklif etti ve üç yıllık paranın peşin ödeneceğini bildirdi. Papa' da bunu kabul etti. Papa İnnosan 60 yaşında ölünce yerine Aleksandr Borçia seçildi. Yeni papa Aleksandr, Bayezid' e bir elçi gönderip yılda kırk bin altın vermekte devam edildiği müddetçe Cem' in muhafaza edilebileceğini, lakin birden üç yüz altın verildiği taktirde vücudunun ortadan kaldırılacağını bildirdi. Bu sırada ordusuyla İtalya' ya giren Fransa Kralı VIII. Şarl papayla Cem için bir antlaşma yaptı. Cem' i hakimiyetine almak için Papa' ya 20 bin altın ve Cem' in altı ay kendi yanında kalmasını teklif etti. Papa da bu antlaşmayı imzaladı. Cem SUltan, 35 sene 3 ay, 3 gün yaşadı ve 36 yaşında öldü. Ülkesi dışındaki hayatının 34 günü Rodos' ta, 6 sene 3 ay 26 gün Fransa' da, 5 sene 2 ay 20 gün İtalya' da kaldı. Cem' in Avrupa' da kaldığı on üç yıl içinde de Osmanlı hazinesinden altı yüz bin duka altın çıkmıştır.

Yorumlar