Osmanlı Donanması


     Tersane-i Hümayun denilince İstanbul tersanesi anlaşılır. Fatih, 1470' e doğru burada Venedik donanmasını geçmek için 100 bin işçi birden çalıştırmıştı. Yabancı devletler, hatta Venedik için de gemiler yapılmaktaydı. Bizzat forsalık yapan Danimarkalı rahip Olaf Egilsson, esaretten döndükten sonra yazdığı kitabında; "Biz forsalara verilen yemek, Türk subaylarının kamaralarında yedikleri yemeğin aynı idi.; ayrıca Türkler sudan başka birşey içmedikleri halde isteyen forsalara bira, şarap ve brandi veriyorlardı" diyor. Donanma için fiilen 200 bin, büyüklük devrinde 250 bin insan çalışmıştır.

     Her yıl ortalama 50 kadırga denize indirildiğine göre, yılda yalnız harb gemilerinin inşa ve donatımı için bir milyon yüz bin altın harcanıyordu. Yedi ila sekiz yılda bütün donanma yenileniyordu. Hiçbir harb gemisi sekiz yıldan fazla donanmada bulundurulmaz, özel söktere satılırdı. 1488' de dünya tarihinde ilk defa Osmanlılar 2500 tonluk bir baştardayı denize indirmişlerdi. 1710' da dünyanın en büyük yelkenlisi olarak 3.300 mürettebatlı bir baştarda kalyon denize indirildi. 1715' de hareket eden Donanmayı Hümayun, 189 harp gemisinden oluşmaktaydı. 03.12.1719' da Haliç' te yapılan başarılı denizaltı tecrübesinde, birçok insanın binip daldığı gemi, uzun müddet denizaltında kalıp yeniden çıkmıştır. III. Ahmed' in huzurunda yapılan tecrübeye konu gemiyi, Tersane-i Hümayun Sermimarı İbrahim Efendi inşa etmiştir. Yine, denizaltı (tahlel-bahr) dünyada ilk defa Osmanlı donanmasına harp gemisi olarak kabul edilmişti. Haliç tersanesinde yapılan Abdülhamid ve Abdülmecid denizaltıları, dalış, çıkış, seyir denemelerinden sonra 5.2.1887 ve 22.3.1888' de sancak çektirilerek denize indirilmiştir.

Yorumlar