Türk Kahvesini İçmenin Adabı


     Tarihin gerilerine doğru gidildiğinde geleneğin en hasına, en güzeline rastlarsınız. Nedense modernleşme arttıkça, hepimizin bağlı olduğu o güzelim gelenekler bir bir yok olup gidiyor. Şimdi etrafınıza şöyle bir dönüp bakın. Dedenizden, hatta babanızdan dinlediğiniz o eski geleneklerden hangisi kalmış. Eve nasıl girileceğinden, tırnağınızı nasıl keseceğinize, dolmayı nasıl saracağınızdan, ıspanağı nasıl yiyeceğinize kadar, her türlü uğraşınız için bir gelenek, bir adap vardı bir zamanlar. Oturmanız, kalkmanız, helaya gitmeniz, babanızın elini öpmeniz hep geleneklerde belirtilmişti. Zaten o zamanlar Rüştiye' de "adab-ı muaşeret" isimli bir ders okutulurdu. Bütün adab ve geleneklerimiz işte bu derslerde anlatılırdı. İstanbul' un en güzel kahvesi, Emirgan' da Muhlis Usta' nın yerinde yapılırdı. Kahve Halep işi cezvelerden usulca İznik işi fincanlarla doldurulur, üstünde bir miktar köpük olmasına özenle dikkat edilirdi. Bütün fincanlar doldurulduktan, masadaki en yaşlı kişi buyrun dedikten sonra, fincan ele alınır ancak hemen içilmezdi. Toprak kokan o güzelim testilerden parıl parıl parlayan kristal bardaklara sular doldurulur ve kahvenin geçeceği yollar (yani gırtlak) suyla yıkanırdı. Fİncan; baş, işaret ve orta parmakla tutulur, yüzük parmağı ve serçe parmak biraz havada tutulurdu. Bir daha kahvenin kokusu buradan buruna çekilir, vücudun heyecanı bir kat daha arttırılırdı ve kahve içme vakti gelmişti artık. Bir kere, "höpürt" gibi sesler kesinlikle çıkartılmamalıydı kahve yudumlanırken. Çok sessiz ve derinden bir fırt ve fincan tabağa bırakılır, kahvenin telvesinden ağızda kalan bölümünün tadını almak için dil damağa sürtülür ve bütün tad alma hücreleriyle kahvenin tadı hissedilir. Ardından fincan yine el stliliyle alınır ve bu kez iki yudum içilir ve tekrar kahve tabağa konur ve bu işlem kahve bitene kadar iki yudum, iki yudum devam eder.

     Kahve içiminden sonra son olarak hep su içilir zannedilse de bu asla yapılmaz. Zira su, kahvenin tadını alır götürür. Bu yüzden su içilmez, kahvenin sıcak ve buruk tadı ağızda kalır.

Yorumlar