Truva ve Çanakkale Savaşı

     Truva Savaşı' ndan 3 bin yıl sonra, 1915 yılında Truva önlerinde yine savaş gemileri vardı. Onların amacı da binlerce yıl önce Truva' ya saldıranlarla aynıydı. MÖ 1200' lerde Truva' ya saldıran Akaların amacı sadece güzel Helena' yı kurtarmak olmadığı gibi, 1915' te Çanakkale' ye saldıran müttefik güçlerinin amacı da sadece Rusya' ya yardım etmek değildi; gerçek amaç Ukranya buğdayına ve Hazar petrolüne ulaşmak, Osmanlı İmparatorluğu' nun başkentini ele geçirerek yaşlı imparatorluğu yıkıp mirasını paylaşmaktı. Çanakkale' ye saldıran İtilaf devletleri, Osmanlının yenilip savaştan çekilmesiyle yalnız kalacak olan Almanya' nın da yenilgiyi kabulleneceğini düşünüyorlardı.

          Benzerlikler

     3 bin yıl arayla gerçekleşen bu iki savaş arasındaki benzerlikler "şaşırtıcı" ve "düşündürücü" dür:

     Bir zamanlar Çanakkale' ye saldırgan Aka ordusunun yerinde şimdi (1915) sömürgeci Müttefik güçleri, Spartalı Menelaos' un yerinde, şimdi İngiliz W. Churchill, Birleşik Aka kuvvetlerinin komutanı Agamemnon' un yerinde ise şimdi Akdeniz Seferi Kuvvetleri Komutanı İ. Hemilton vardı. Sayıları Aka donanması kadar değildi, ama güçleri onlardan çok daha fazlaydı. Ege' nin karşı tarafında, Truva' nın yerinde şimdi Osmanlı İmparatorluğu, Truva ordusunun yerinde ise şimdiki Türk ordusu ve Truvalı kahraman Hektor' un yerinde ise şimdiki Türk kahraman Mehmet Çavuş vardı.

     Fakat iki savaş arasında tüm bu şaşırtıcı benzerlikleri gölgeleyecek kadar önemli bir farklılık vardı: O zaman yenilmiş olan Truvalı Paris' in yerinde, şimdi kazanacak olan bir Türk, Mustafa Kemal vardı.

     Efsanevi Truva Savaşı' ndan binlerce yıl sonra 1915 yılında Çanakkale Boğazı' na saldıran İtilaf devletlerinin gemilerinden biri, Aka ordusu başkomutanı Helena' nın kayınbiraderi Mikheni kralı Agememnon' un adını taşıyordu. Bu şaşırtıcı benzerlik şüphesiz bir tesadüf değildi.

     1915 yılının 18 Mart sabahında denizden başlayan, olmayınca 25 Nisan' da karaya yönelen ve yıl boyu kanlı çarpışmalar biçiminde devam eden savaşta Türk ordusu, İtilaf devletlerine geçit vermeyerek, Truva' dan binlerce yıl sonra Anadolu halkı bir kere daha emperyalizme "dur" dedi.

     Binlerce yıl önce Truvalılar, "Helena' nın kaçırılışını bahane ederek bini aşkın gemiyle kalkıp Çanakkale Boğazı' na gelmişler, ama kaleyi savaşla alamamışlardı. Çünkü Anadolu' nun dört bir yanından kopup gelen, çoğu aynı dili konuşmayan kavimler, 'karşı' dan gelenlere yiğitçe direnmişti. Tıpkı 3 bin yıl sonra Çanakkale Savunması' nda olduğu gibi... Çanakkale Savaşı, çok daha büyük bir boyutta Truva Savaşı' nın tekrarı mıydı?

     Efsanevi Truva Savaşı ile Çanakkale Savaşı arasındaki şaşırtıcı benzerliklerden en önemlisi, her iki savaşın da "mertçe" ve "insanca" savaşlar olmasıdır. İnsanlık tarihin bu en kanlı savaşlarının aynı zamanda mertçe ve insanca mücadelelere sahne olması, çok düşündürücüdür doğrusu. Her iki savaşta da özellikle vatanlarını savunanların ortaya koyduğu "insanlık dersi", savaş tarihine altın harflerle yazılacak türdendir.

     Savaşlar ölüm kokar, kan kokar; savaşlarda korku anlamsızlaşır ve en büyük özlem olur barış. Ölüm sıradanlaşır, merhamet ve dürüstlük anlamını yitirir savaşlarda. Truva ve Çanakkale Savaşı ise bambaşkadır; ölüm yine başroldedir, yine her yer kan kokar, yine kavga, yine dövüş, yine ölüm korkusu vardır savaş alanında, ama mertlik ve insanlık unutulmaz hiç.

     Truva Savaşı' nda teke tek karşılaşmalar ve ölümüne de olsa mertçe ve kuralına uygun dövüşler yapılır. 

     Truva "mertçe" bir savaştı ama, Brandau' nun tüm iyi niyetiyle ifade ettiği gibi "mertlik" savaşan taraflar arasında aynı oranda değildi. Ekonomik ve siyasal çıkarları için Truva' ya saldıran Akalarla, vatanlarını savunmaya çalışan Truvalılar arasında, Brandau' nun düşündüğünün aksine "iyi" ve "kötü" de vardı. Saldırgan Akaların "kötüyü", vatanlarını savunmaya çalışan Truvalıların "iyiyi" temsil ettiğini bizzat Truva Destanı' nın anlatıcısı Homeros ifade etmişti. Homeros Truva' da insanca özelliklerin hemen hepsini Truvalılara özgü olarak göstermiştir.

     Homeros İlyada da Akaların "saldırganlıklarını", "vahşi adetlerini" yadırgar ve Truvalıları tutuyormuş gibi bir izlenim bırakır.

     Akalı kahraman Aşil' in Truvalı kahraman Hektor' un cenazesinde yaptığı saygısızlığı yadırgar besbelli.

     Homeros, Akaların sergiledikleri vahşet sahnelerine yer verir İlyada' da. Onaylamadığı bu sahneleri herkes görsün ister, görsün de kınasın ister besbelli.

     Akalı savaşçı Aşil' in vahşeti bitmek bilmez adeta: Truva' ya yardım eden Amazon kadınlarından Penthesileia' yı öldürüp ölüsüyle çiftleşmiş; Troilos' u kandırıp vahşice öldürmüştür.

     Truva Savaşı' nda Aşil değil, diğer Akalı savaşçılar da vahşet sergilemişler, Truvalı kadın ve çocukları hiç acımadan boğazlamışlardı. MÖ 415' te, büyük tragedya yazarı Euripides, Truva' yı piyes haline getirmişti. Euripides bu piyeste Truva Savaşı' ndaki Aka vahşetini tüm boyutlarıyla ortaya koymuştu.

     Truva Savaşı' ndaki bu Aka vahşetine karşın, diğer tarafta Truvalılar düşmanlarına karşı "insanca" yaklaşmış, "mertçe" savaşmış ve "kahramanca" ölmüşlerdi; tıpkı Truvalı kahraman Hektor gibi...

          Çanakkale Savaşı' na gelince:

     Truva' dan 3 bin yıl sonra meydana gelen Çanakkale Savaşı, bir kere daha birilerine bu topraklarda "mertliğin" ve "insanlığın" unutulmadığını gösterecekti. Emperyalizm kanlı pençelerini yine bereketli Anadolu topraklarına geçirmeye çalışıyordu. Anadolu' yu savunanlarsa yine bu topraklara yakışırcasına düşmanlarına mertlik, kahramanlık ve insanlık dersi vereceklerdi.

     Çanakkale Savaşı, tarihçilerin deyimiyle "centilmenler savaşıydı." oluk oluk kan akan Çanakkale sırtlarında gerektiğinde düşmanının acısını paylaşan, yarasını saran kahraman savaşçılar vardı. Tıpkı binlerce yıl önceki Truva Savaşı' nda olduğu gibi şimdi de mertlikte üstün olan Anadolu' nun yiğit evlatlarıydı.

     Fransız generali Guro' nun şu sözleri, Çanakkale' deki "insanlığın" boyutlarını açıkça ortaya koymaktadır:

     "Türklerin harbi biz Avrupalıların harbi gibi değildir. Cidden biz de Avrupalılar da ekseriya düşmana karşı yardım ve merhamet hissi yoktur. Halbuki Türkler mecbur olmadıkça merhametsizlik yapmıyorlar. Bir gün bir taaruzdan sonra cepheyi dolaşıyordum. Yaralı bir Fransız subayını gördüm. Elini sıkmak istedim. Fransız subayı elini uzatmadı ve biraz ileride baygın bir halde yatan Türk subayını göstererek 'onun elini sıkınız, o olmasaydı ben şimdi hayatta değildim.' dedi. Sebebini sordum, Fransız subayı 'ikimiz de ağır yaralı idik, o kendi yarasına aldırmadan sargı paketini çıkardı ve şaşkın bakışlarını önünde benim boynumdaki yarayı sardı, rica ederim, yalvarırım size, bu kahraman Türk subayını kurtarınız.' demiştir."

     Çanakkale Savaşı "mertçe" ve "insanca" bir savaştı. Çanakkale' de neden savaştığını bile bilmeyen Anzak askerleri ve vatanlarını canları pahasına korumaya çalışan Türk askerleri arasında savaşın ilerleyen günlerinde garip bir yakınlık kurulmuştu, düşman olduklarını unutmadan her fırsatta birbirlerine yardım etmeye çalışıyorlardı; fakat Çanakkale' de " alçaklık" ve "vahşet" de kol geziyordu; tıpkı Truva Savaşı' nda olduğu gibi burada da Akalı Ashilleus' u aratmayan İngiliz ve Anzak savaş katilleri vardı.

     Çanakkale' de savaş muhabirliği yapan Charles Edwin Wodrow Bean, 1915' in 8 Ağustosunda İngilizlerin, Türk esirleri diri diri yaktıklarını yazmıştı günlüğüne.

     Saldırgan İngilizlerin Çanakkale Savaşı' nda diri diri yaktıkları bu Türk esirleri, Truva Savaşı' nda saldırgan Akaların hırçın savaşçısı Aşil' in diri diri yaktığı Truvalı çocukları hatırlatmıyor mu ?

     3 bin yıl arayla Çanakkale sırtlarında meydana gelen iki farklı savaşta, bir tarafta "mertlik ve insanlık", diğer tarafta "vahşet" ve "barbarlık" görüntüleri yaşanmıştı. Sanki yıllar sonra Anadolulu tanrılar Truva' nın intikamını almak istemişlerdi.

     25 Nisan 1915 sabahı Gelibolu Yarımadası' na yapılan çıkarma ile başlayan ve Aralık ayına kadar süren kara savaşında 200 binden fazla insan öldü. Osmanlı Devleti, Çanakkale Savaşı' nı kazandı, fakat 1. Dünya Savaşı' nı kaybetti.

     30 Ekim 1918' de Osmanlı Devleti ile 1. Dünya Savaşı' nı kazanan galipler arasında İngilizlerin ikmal merkezi olarak kullandıkları Limni Adası' nın Mondros Limanı' nda çok ağır şartları Mondros Ateşkes Antlaşması imzalandı. Antlaşma, Limni Adası' na demirli bir İngiliz savaş gemisinde imzalanmıştı. Truva Savaşı ile Çanakkale Savaşı arasındaki şaşırtıcı benzerlikler bu anlaşma sırasında da ortaya çıkacaktı. İlk bakışta kuru bir tesadüf olarak görülen bu benzerlik de gerçekten anlamlıydı. Anlaşmanın imzalandığı geminin adı Truva donanmasının başkomutanı Agamemnon' un adını taşıyordu. (Agamemnon zırhlısı). İtilaf devletleri kazandıkları zaferi Truva fatihi Agamemnon' un adını taşıyan bir gemide imzalatarak, bir kere daha Antik Yunan uygarlığına duydukları bitmez tükenmez hayranlığı göstermişlerdi.

     Halikarnas Balıkçısı' na göre Çanakkale Savaşı ve Truva Savaşı birbirine benzeyen savaşlardı, ama Çanakkale Savaşı Truva Savaşı' yla kıyaslanamayacak kadar büyük ve etkili bir savaştı: "O savaş, (Çanakkale) İlyada' nın savaşını Tatar ağası gibi yaya bırakır. Dünyanın en önemli savaşlarından biridir. Çünkü, dünyada iki büyük emperyalist, yani Batı emperyalizmi ve Çarlığın Doğu emperyalizmi hiç beklemedikleri bir zılgıta uğradılar. Ve böylece milli savaşta, milli orduların arkası sağlama bağlandı."

     Truva Savaşı' yla Çanakkale Savaşı arasındaki "düşündürücü benzerlikler" şöyle özetlenebilir:

     1. Truva Savaşı' nda batıdan ve denizden gelen saldırgan Akalıların yerinde Çanakkale Savaşı' nda yine batıdan ve denizden gelen saldırgan İngilizler vardı.

     2. Truva' da saldırgan Aka ordusunu destekleyen komşu ülkelerin yerinde Çanakkale Savaşı' nda saldırgan İngilizleri destekleyen Müttefik güçleri vardı.

     3. Truva Savaşı' nın görünen nedeni Truvalı prens Paris' in, Sparta kralı Menelaos' un güzel eşi helena' yı kaçırmasıyken, Çanakkale Savaşı' nın görünen nedeni İtilaf devletlerinin müttefikleri Rusya' ya yardım götürmek istemeleriydi. 

     4. Truva Savaşı' nın gerçek nedeni Ön Asya ticaret yollarını kontrol eden ve Anadolu' ya en stratejik kale konumundaki Truva' yı ele geçirmekken, Çanakkale Savaşı' nın gerçek nedeni, Ukranya buğdayına ve Hazar petrolüne ulaşmak; Osmanlı başkentini ele geçirip Anadolu' yu sömürge haline getirmekti.

     5. Truva Savaşı' nda Anadolu halkları Akalara karşı Truvalıları desteklerken; Çanakkale Savaşı' nda da Anadolu halkları, Türklerin yanında yer almışlardı.

     6. Truva' da Spartalı Menelaos' un yerinde, Çanakkale' de İngiliz W. Churchill vardı.

     7. Truva' da Birleşik Aka Kuvvetlerinin Komutanı Agamemnon' un yerinde Çanakkale' de Akdeniz Seferi Kuvvetleri Komutanı İ. Hemilton vardı.

     8. Truva' da, Truvalı kahraman Hektor' un yerinde Çanakkale' de şimdi bir Türk kahraman, Mehmet Çavuş vardı.

     9. Truva' da mertçe savaşan Truvalı savaşçıların yerinde Çanakkale' de mertçe savaşan Türk askerleri vardı.

     10. Truva Savaşı' nda Akalı savaşçı Aşil, Truvalı çocukları diri diri yakarken, Çanakkale Savaşı' nda da İngilizler Türk esirleri diri diri yakmışlardı.

     11. Truva' ya saldıran Aka ordusunun komutanlarından biri Agamemnon adını taşırken, 3 bin yıl sonra Çanakkale' ye saldıran İngiliz gemilerinden birinin adı yine Agamemnon' du. Ayrıca Osmanlı Devleti 1. Dünya Savaşı' ndan çekilirken Mondros Ateşkes Antlaşması' nı Limni Adası' na demirli Agamemnon Zırhlısı adlı gemide imzalamak zorunda kalmıştı.

     12. Truva Savaşı gibi Çanakkale Savaşı da kahramanlar yaratmıştı. Örneğin; Truva Savaşı' nda yenilmiş olan Truvalı Paris' in yerinde, Çanakkale' de kazanarak Hektor' un intikamını alan bir Türk, Mustafa Kemal vardı. 

     13. 3 bin yıl arayla neredeyse aynı yerde gerçekleşen iki savaş da Asya ile Avrupa arasında meydana gelen uygarlıklar arası savaşlardı. 

     Çanakkale Savaşı son Truva Savaşı' ydı, ama bazılarının kafasında Truva Savaşı hep devam etti ve ediyor. Onlar için Truva bugün de hala o eski Truva' dır; Doğululuk, Barbarlık!... Oların gözünde Türkler ise çağdaş Truvalılardır!