" Daha hi.bir şey yokken, Tanrı Kayra Han' la uçsuz bucaksız su vardı. Ay, güneş, toprak yoktu. Tanrı Kayra Han' ın canı sıkılıyordu. O, yalnızlık içinde iken su dalgalandı. Ak Ana Akine, Tanrıya 'Yarat!' dedi, yine suya gömüldü. Bunun üzerine Kayra Han, kendine benzer bir varlık yaratarak 'Kişi' adını verdi."
Türk mitolojisinin yaratılışla ilgili en önemli kaydı işte böyle başlıyor.
Orta ve İç Asya' da yaşayan Türk toplulukları arasında, insanın yaradılışı hakkında birçok efsane tespit edilmiştir. Bu efsaneler yakın çağlarda derlendikleri için İslamiyet, Hıristiyanlık, Yahudilik, Budizm ve Maniheizmden bazı etkiler taşımalarına rağmen tamamen Türk mitolojisi çerçevesindedirler.
Bu destan, her yerin uçsuz bucaksız su halinde olduğu ve tanrı Ulgen' in biçim değiştirmiş olarak bu suların üzerinde uçtuğunu, ancak konacak bir yer bulamadığını anlatır.
Bu sırada Ulgen gelen bir ilhamla; iki dişi ruhtan birisi olan Ak-ene (Ak Ana) Ulgen' e yaratma kudretini verir. Böylece Ulgen denizden çıkan bir taşın üzerine çıkar. Bundan sonra Ulgen yerin ve göğün nasıl yaratılacağını düşünürken su içinde yaşayan Ak-ene çıkıp gelir, Ulgen' e bir yaratıcı olarak bu işi nasıl yapması gerektiğini öğretir ve Ulgen de yeri ve göğü yaratır:
Dünya bir deniz idi, ne gök vardı ne bir yer!
Uçsuz bucaksız sonsuz sular içreydi her yer
Tanrı Ulgen uçuyor yoktu bir yer konacak,
Uçuyor arıyordu katı bir yer, bir bucak
Kutsal bir ilham ile nasılsa gönlü doldu.
Kayıptan gelen bu ün, ona bir çare buldu
Göklerden gelen bir ses Ulgen e buyruk verdi;
"Tut önündeki şeyi hemen yakala!" dedi.
Denizden çıkan bir taş fırladı çıktı yüze
Hemence taşı tuttu bindi taşın üstüne!
Göklerin emri ile bulunca Ulgen durak
Artık vakit gelmişti, gökleri yaratacak!
Bir Ak Ana (Ak-ene) var idi, yaşardı su içinde
Ulgen' e şöyle dedi göründü su yüzünde-
"Yaratmak istiyorsan sen de bir şeyler Ulgen
Yaratıcı olarak şu kutsal sözü öğren!
Deki hep, yaptım oldu başka bir şey söyleme
Hele yaratır iken yaptım olmadı' deme!"
Ulgen yere bakarak "Yaratılsın yer!" demiş.
Bu istek üzerine denizden yer türemiş
Ulgen göğe bakarak "Yaratılsın gök!" demiş
Bu buyruk üzerine üstünü gök bezemiş
Tanrı Ulgen durmamış ayrıca vermiş salık
Bu dünyanın yanına yaratılmış üç balık
Bu büyük balıkların üstüne dünya konmuş,
Balıklar çok büyükmüş dünyaya destek olmuş
Dünyanın yanlarına iki de balık konmuş
Dünya gezer olmamış bir yerde kalıp donmuş.
Yaratılışla ilgili destanın bu bölümlerinden anlaşılacağı gibi; Dünyanın altındaki balıkların, arzın dengesini sağlamada rolü vardır. Balığa kutsallık atfedilmiş ve o dünyanın dengede durmasının simgesi olmuştur. Balığın burada kullanılması aynı zamanda onun, insanın yaratılışının, hayatın yeniden doğuşunun, üremenin, bolluk ve bereketin simgesi olmasından ileri gelmiştir.
Yorumlar
Yorum Gönder